Dzieci zazwyczaj są spostrzegawcze, ciekawe świata i szybko się uczą. Niestety, narzucanie im, czego i kiedy mają się uczyć, może przynieść odwrotny skutek. Z tego powodu wiele dzieci zniechęca się do szkolnych obowiązków. Jak tego uniknąć? Jak pomóc dziecku i odpowiednio zmotywować je do nauki?

Dlaczego dziecko nie chce się uczyć?

Dobre oceny w szkole cieszą i ucznia, i jego rodzica. Powinny być nagrodą samą w sobie, do zdobycia której dziecko z chęcią będzie dążyć. W idealnym świecie z pewnością tak by było, tymczasem w wielu przypadkach wygląda to inaczej. Dlaczego dziecko niechętnie zasiada do nauki i odwleka szkolne obowiązki? Przyczyny mogą być różne – tak, jak różne są charaktery dzieci. Przemęczenie spowodowane np. nadmiarem dodatkowych zajęć, zniechęcenie do konkretnych przedmiotów lub do nauczyciela czy nieodpowiednie warunki do nauki – to wszystko może stanowić powód zniechęcający do nauki.

Ważnym czynnikiem jest brak odpowiedniej motywacji, aby osiągać dobre wyniki w nauce. Co jeszcze można wymienić? Brak systematyczności, niewłaściwa organizacja dnia, zbyt dużo bodźców rozpraszających uwagę. Trzeba też pamiętać, że niechęć dziecka do nauki może mieć podłoże zdrowotne, związane np. z pogorszeniem wzroku. W żadnym razie nie wolno tego zlekceważyć.

Czasami wina leży po stronie rodziców, którzy nieświadomie mogą popełniać wiele błędów. Rodzice powinni tłumaczyć dziecku, jak ważna jest nauka w życiu i jak zdobywać dobre oceny w szkole. Jednocześnie trzeba okazać dziecku wsparcie i zapewnić o swojej miłości, bez względu na jego osiągnięcia w nauce.

Rodzice i ich błędy, czyli niewłaściwa motywacja

Brak motywacji do nauki jest tak samo szkodliwy, co motywacja niewłaściwa. Karanie dziecka za złą ocenę i nagroda za dobre wyniki w nauce – finansowa czy materialna – to droga donikąd. Dobre wyniki w nauce są nagrodą samą w sobie. Oczywiście, warto nagrodzić dziecko za własną inicjatywę i podejmowanie większych wyzwań, jednak nagroda powinna być symboliczna. Nagroda za bardzo dobre wyniki w nauce może mieć formę spędzenia czasu razem. Może to być spacer, zabawa czy wspólny seans filmowy – najważniejsze jest okazanie dziecku dumy i radości z jego pracy.

Innym, często popełnianym błędem jest nadmierne kontrolowanie dziecka i wyręczanie go w szkolnych obowiązkach. Rodzic jest po to, aby w razie czego służył pomocą, ale nie może odrabiać za dziecko zadań domowych. Takie działania spowodują, że przestanie się ono starać i próbować swoich sił, co w dodatku może przyczynić się do obniżenia samooceny. Należy też wykazać się cierpliwością i zrozumieniem, bo każde dziecko uczy się we własnym tempie. Warto zasięgnąć fachowej porady, jak poprawić dziecku koncentrację i pamięć. Nie należy stawiać zbyt wysokich wymagań i przenosić na dziecko własnych ambicji.

Jak skutecznie zmotywować dziecko?

Ważne jest, aby wspólnie odkrywać mocne i słabe strony dziecka, a także jego zainteresowania i pasje. Warto mieć stały kontakt ze szkolnym wychowawcą i na bieżąco omawiać postępy. Bardzo istotne jest docenianie osiągnięć dziecka i okazywanie zainteresowania jego sprawami, nie tylko szkolnymi. Można własnoręcznie wykonać dyplom za dobre wyniki w nauce, co na pewno ucieszy ucznia i zmotywuje go do większej pracy. Dobrze jest zadbać o dobre samopoczucie dziecka, a przede wszystkim o jego zdrowie.

Uczeń musi mieć też odpowiednie warunki do pracy, wyprofilowane krzesło, dobre oświetlenie itp. Trzeba pamiętać o krótkich przerwach w nauce, najlepiej połączonych z ćwiczeniami fizycznymi. Ważna jest również systematyczność i regularność – można w tym celu sporządzić tabelę nawyków.

Nie należy też obciążać dziecka nadmiarem obowiązków i zajęć pozalekcyjnych, a po powrocie ze szkoły od razu „gonić do nauki”. Dobrze jest poinformować dziecko o szkolnych konkursach i nagrodach, takich jak dyplom za bardzo dobre wyniki w nauce czy stypendium. Stypendium szkolne za dobre wyniki w nauce zmotywuje zwłaszcza starszych uczniów. Maluchy ucieszą się ze szkolnej nagrody w postaci książki, ale też pochwały od nauczycieli i rodziców.

Jak mądrze nagradzać za naukę?

Kluczową rolę w motywowaniu dziecka odgrywa postawa rodziców. Ich miłość, wsparcie i rozsądne pomaganie to najlepsza droga do sukcesu. Oczywiście, dziecko warto też nagradzać za jego trud i ciężką pracę. Prezent za dobre wyniki w nauce otrzymany w szkole lub od rodziców zawsze cieszy. Należy jednak pamiętać, aby prezent był mądrze wybrany, a samo nagradzanie nie stało się regułą.

Trzeba zachęcać dziecko do rozwoju zainteresowań i przełamywania barier, aby samo odkryło w sobie potrzebę zdobywania wiedzy. Warto jest tak pokierować dzieckiem, aby nie traktowało nauki jako zła koniecznego, tylko czerpało z niej przyjemność. Wygrane konkursy, nagrody czy stypendium za dobre wyniki w nauce to skuteczne motywatory. Poza tym, budzą w dziecku ducha zdrowej rywalizacji, dają poczucie własnej wartości i powody do dumy.

Dobrze jest pamiętać, że każde dziecko jest inne, i do każdego trafi inny rodzaj motywacji. Jednak wszystkie dzieci, bez wyjątku potrzebują zainteresowania i uznania. Dziecko trzeba chwalić, nawet za niewielkie postępy, w zależności od jego wieku i możliwości. Nie można dopuścić do tego, aby czuło się mniej ważne i warte uwagi. Miłość, wsparcie, zrozumienie i gratulacje ze dobre wyniki w nauce to bardzo skuteczne narzędzia motywacyjne.